Từ năm 2016 đến nay, Nhơn Lý có những bước chuyển mình đáng kể cùng với việc phát triển hoạt động du lịch, với lợi thế về điều kiện tự nhiên được thiên nhiên ưu đãi, các địa danh nổi tiếng như: Hòn Cân, Eo Gió, Kỳ Co và văn hóa, kiến trúc độc đáo của các ngôi nhà ven biển nên hoạt động du lịch tại Nhơn Lý được du khách biết đến và bắt đầu phát triển mạnh, đặc biệt từ khi các điểm du lịch được hình thành như Dự án Tổ hợp Quần thể Du lịch FLC (2016), Điểm Du lịch Kỳ Co (2017), Eo Gió (2017) thì khách đến tham quan du lịch tại xã Nhơn Lý càng đông. Trong đó, có Hòn Cân cũng là điểm đến hấp dẫn vì nơi đây chính là Điểm Cơ sở A9, là 1 trong 12 điểm thuộc Đường Cơ sở dùng để tính Lãnh hải trên vùng biển Việt Nam.
Để phục vụ khách tham quan du lịch, nhiều hộ gia đình đã chuyển đổi từ nghề biển sang làm dịch vụ du lịch, các con số thống kê cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ của Nhân dân trong việc phát triển du lịch cộng đồng địa phương. Năm 2015 trên địa bàn xã có 252 chiếc tàu thuyền canô cơ giới đánh bắt hải sản, đến nay giảm còn khoảng 150 chiếc; cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch tăng nhanh, hiện toàn xã có 50 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, gần 60 chiếc tàu composite chuyên chở khách du lịch ra các đảo, gần 40 chiếc xe điện, 30 khách sạn, nhà nghỉ, homestay với khoảng 200 phòng phục vụ hoạt động lưu trú tại địa phương. Lượng khách đến tham quan du lịch trên địa bàn xã Nhơn Lý trong năm 2019 đạt trên 354 nghìn lượt khách (trong đó có 16 nghìn lượt khách quốc tế), tăng hơn 25 nghìn lượt khách so với năm 2018. Năm 2020 và 2021 chỉ đạt xấp xỉ 250 nghìn lượt khách, giảm 38 nghìn lượt khách so cùng kỳ, nguyên nhân giảm do tình hình dịch bệnh Covid-19. Hiện trên địa bàn xã có hơn 110 hộ nộp thuế kinh doanh thương mại – dịch vụ, số tiền thu ngân sách trên địa bàn xã cuối năm 2019 là 5,9 tỷ đồng (tăng gấp 17 lần so với năm 2015).
Về cơ cấu kinh tế: Nông – Lâm – Thủy sản từ 70% đã giảm xuống còn tỷ lệ 36,2%, Công nghiệp – Xây dựng từ 12% tăng lên 15,2%, Thương mại – Dịch vụ từ 28% tăng lên 48,6%. Thế mạnh hiện nay là dịch vụ du lịch và thủy sản. Thu nhập bình quân đầu người hiện tại là gần 50 triệu đồng/người/năm (tăng 22,2 triệu đồng so với năm 2015).
Đặc biệt, Nhơn Lý là một trong những xã ven biển hiện nay được UBND tỉnh Bình Định, UBND TP Quy Nhơn chọn thực hiện quy hoạch bảo tồn kiến trúc Văn hóa Làng chài để phát triển du lịch cộng đồng bền vững; là một trong những địa phương được Sở Du lịch, BQL KKT phối hợp với các sở, ngành và địa phương liên quan lựa chọn đề xuất UBND tỉnh phê duyệt trong Đề án phát triển du lịch cộng đồng ven biển Thành phố Quy Nhơn đến năm 2025.
Xác định du lịch cộng đồng là loại hình du lịch mang lại giá trị kinh tế cao cho cộng đồng và chia sẻ nhưng lợi ích kinh tế cho nhau, do đó, với công tác tuyên truyền, định hướng trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng Nhơn Lý đã phát triển đáng kể (người dân trực tiếp mở cơ sở dịch vụ du lịch như quán ăn, nhà hàng, đưa đón khách du lịch, chạy canô, chạy xe điện, bán nước, làm homestay…) đã liên kết và chia sẻ lợi ích với nhau, góp phần giải quyết nhiều công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Hiện nay, nhiều cơ sở dịch vụ - du lịch làm ăn rất bài bản và đã có những thương hiệu ban đầu khá nổi tiếng trên thương trường và thị trường du lịch Việt Nam.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trong những năm qua, thì hoạt động du lịch của Nhơn Lý còn một vài tồn tại, hạn chế, như cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu phát triển nóng hiện nay (thiếu bãi đậu đỗ xe và hệ thống bảng chỉ dẫn, hệ thống giao thông chật hẹp và xuống cấp…); Hoạt động du lịch còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, chưa có tính chuyên nghiệp, chưa liên kết tốt với nhau về giá cả, trong công tác quảng bá, xúc tiến marketing…; Một số người dân và du khách chưa ý thức về bảo vệ môi trường (còn xả rác bãi biển, giẫm đạp san hô, thảm cỏ biển…); Các sản phẩm làng chài còn thiếu tính đa dạng và chưa đáp ứng nhu cầu của khách tham quan; Thiếu các dịch vụ hỗ trợ và chưa có mô hình thống nhất vận hành, quản lý du lịch cộng đồng dẫn đến thời gian lưu trú của du khách tại xã rất ngắn (chỉ trải nghiệm được 01 ngày)…
Do vậy, mục tiêu trong thời gian tới là phát triển du lịch cộng đồng góp phần thúc đẩy chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế nông thôn trên cơ sở bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa – lịch sử của địa phương, bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao giá trị sản phẩm gắn liền với phát triển dịch vụ du lịch (xây dựng tuyến đường đá xanh du lịch, hoạt động văn hóa – văn nghệ, âm thanh – ánh sáng, công viên nước công cộng, khu vực phát triển kinh tế ban đêm, hình thành các điểm bán hàng phục vụ du lịch tập trung…).
Để đẩy mạnh phát triển du lịch nói chung và du lịch cộng đồng tại xã Nhơn Lý nói riêng, địa phương rất cần sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ngành và địa phương liên quan để từng bước khắc phục và từng bước phát triển thương hiệu du lịch Nhơn Lý nói riêng và Du lịch Bình Định nói chung. Trong đó, vai trò rất quan trọng của BQL KKT trong công tác quản lý quy hoạch, xây dựng và nhanh chóng đưa vào vận hành các dự án du lịch trên địa bàn xã, tổ chức phối hợp, kết nối với các sở, ngành và địa phương khác hỗ trợ cho Nhơn Lý; Sở Công Thương nên có những đề án, kế hoạch tập trung khảo sát ưu tiên các khu, điểm bán hàng, sản phẩm tập trung, hàng hóa của làng nghề, các xã nông thôn đa dạng, phong phú; nghiên cứu khảo sát khu chợ đêm để phục vụ khách du lịch và phát triển kinh tế ban đêm; Sở Văn hóa Thể thao tổ chức hoạt động các lễ hội văn hóa (triển khai đề án, kế hoạch học lớp võ cổ truyền; trang bị, hỗ trợ phát huy bài chòi cổ dân gian, hỗ trợ dụng cụ trang thiết bị, loại hình hò bá trạo) và có kế hoạch hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động văn hóa; Sở Giáo dục – Đào tạo cần tổ chức chương trình dạy tiếng Anh; hoặc đưa một số trung tâm tiếng Anh về dạy trên địa bàn để phục vụ du lịch và du khách; Sở Du lịch kết nối, hỗ trợ công tác giớithiệu, quảng bá du lịch cộng đồng, tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nhận thức và nghiệp vụ du lịch cho người dân, liên kết với các doanh nghiệp để quảng bá và khai thác; UBND TP Quy Nhơn phối hợp với các ngành liên quan hỗ trợ xã trong công tác xây dựng hạ tầng, cảnh quan môi trường, xây dựng khung chính sách hỗ trợ mô hình quản lý du lịch cộng đồng…
Để phục vụ khách tham quan du lịch, nhiều hộ gia đình đã chuyển đổi từ nghề biển sang làm dịch vụ du lịch, các con số thống kê cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ của Nhân dân trong việc phát triển du lịch cộng đồng địa phương. Năm 2015 trên địa bàn xã có 252 chiếc tàu thuyền canô cơ giới đánh bắt hải sản, đến nay giảm còn khoảng 150 chiếc; cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch tăng nhanh, hiện toàn xã có 50 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, gần 60 chiếc tàu composite chuyên chở khách du lịch ra các đảo, gần 40 chiếc xe điện, 30 khách sạn, nhà nghỉ, homestay với khoảng 200 phòng phục vụ hoạt động lưu trú tại địa phương. Lượng khách đến tham quan du lịch trên địa bàn xã Nhơn Lý trong năm 2019 đạt trên 354 nghìn lượt khách (trong đó có 16 nghìn lượt khách quốc tế), tăng hơn 25 nghìn lượt khách so với năm 2018. Năm 2020 và 2021 chỉ đạt xấp xỉ 250 nghìn lượt khách, giảm 38 nghìn lượt khách so cùng kỳ, nguyên nhân giảm do tình hình dịch bệnh Covid-19. Hiện trên địa bàn xã có hơn 110 hộ nộp thuế kinh doanh thương mại – dịch vụ, số tiền thu ngân sách trên địa bàn xã cuối năm 2019 là 5,9 tỷ đồng (tăng gấp 17 lần so với năm 2015).
Về cơ cấu kinh tế: Nông – Lâm – Thủy sản từ 70% đã giảm xuống còn tỷ lệ 36,2%, Công nghiệp – Xây dựng từ 12% tăng lên 15,2%, Thương mại – Dịch vụ từ 28% tăng lên 48,6%. Thế mạnh hiện nay là dịch vụ du lịch và thủy sản. Thu nhập bình quân đầu người hiện tại là gần 50 triệu đồng/người/năm (tăng 22,2 triệu đồng so với năm 2015).
Đặc biệt, Nhơn Lý là một trong những xã ven biển hiện nay được UBND tỉnh Bình Định, UBND TP Quy Nhơn chọn thực hiện quy hoạch bảo tồn kiến trúc Văn hóa Làng chài để phát triển du lịch cộng đồng bền vững; là một trong những địa phương được Sở Du lịch, BQL KKT phối hợp với các sở, ngành và địa phương liên quan lựa chọn đề xuất UBND tỉnh phê duyệt trong Đề án phát triển du lịch cộng đồng ven biển Thành phố Quy Nhơn đến năm 2025.
Xác định du lịch cộng đồng là loại hình du lịch mang lại giá trị kinh tế cao cho cộng đồng và chia sẻ nhưng lợi ích kinh tế cho nhau, do đó, với công tác tuyên truyền, định hướng trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng Nhơn Lý đã phát triển đáng kể (người dân trực tiếp mở cơ sở dịch vụ du lịch như quán ăn, nhà hàng, đưa đón khách du lịch, chạy canô, chạy xe điện, bán nước, làm homestay…) đã liên kết và chia sẻ lợi ích với nhau, góp phần giải quyết nhiều công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Hiện nay, nhiều cơ sở dịch vụ - du lịch làm ăn rất bài bản và đã có những thương hiệu ban đầu khá nổi tiếng trên thương trường và thị trường du lịch Việt Nam.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trong những năm qua, thì hoạt động du lịch của Nhơn Lý còn một vài tồn tại, hạn chế, như cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu phát triển nóng hiện nay (thiếu bãi đậu đỗ xe và hệ thống bảng chỉ dẫn, hệ thống giao thông chật hẹp và xuống cấp…); Hoạt động du lịch còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, chưa có tính chuyên nghiệp, chưa liên kết tốt với nhau về giá cả, trong công tác quảng bá, xúc tiến marketing…; Một số người dân và du khách chưa ý thức về bảo vệ môi trường (còn xả rác bãi biển, giẫm đạp san hô, thảm cỏ biển…); Các sản phẩm làng chài còn thiếu tính đa dạng và chưa đáp ứng nhu cầu của khách tham quan; Thiếu các dịch vụ hỗ trợ và chưa có mô hình thống nhất vận hành, quản lý du lịch cộng đồng dẫn đến thời gian lưu trú của du khách tại xã rất ngắn (chỉ trải nghiệm được 01 ngày)…
Do vậy, mục tiêu trong thời gian tới là phát triển du lịch cộng đồng góp phần thúc đẩy chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế nông thôn trên cơ sở bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa – lịch sử của địa phương, bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao giá trị sản phẩm gắn liền với phát triển dịch vụ du lịch (xây dựng tuyến đường đá xanh du lịch, hoạt động văn hóa – văn nghệ, âm thanh – ánh sáng, công viên nước công cộng, khu vực phát triển kinh tế ban đêm, hình thành các điểm bán hàng phục vụ du lịch tập trung…).
Để đẩy mạnh phát triển du lịch nói chung và du lịch cộng đồng tại xã Nhơn Lý nói riêng, địa phương rất cần sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ngành và địa phương liên quan để từng bước khắc phục và từng bước phát triển thương hiệu du lịch Nhơn Lý nói riêng và Du lịch Bình Định nói chung. Trong đó, vai trò rất quan trọng của BQL KKT trong công tác quản lý quy hoạch, xây dựng và nhanh chóng đưa vào vận hành các dự án du lịch trên địa bàn xã, tổ chức phối hợp, kết nối với các sở, ngành và địa phương khác hỗ trợ cho Nhơn Lý; Sở Công Thương nên có những đề án, kế hoạch tập trung khảo sát ưu tiên các khu, điểm bán hàng, sản phẩm tập trung, hàng hóa của làng nghề, các xã nông thôn đa dạng, phong phú; nghiên cứu khảo sát khu chợ đêm để phục vụ khách du lịch và phát triển kinh tế ban đêm; Sở Văn hóa Thể thao tổ chức hoạt động các lễ hội văn hóa (triển khai đề án, kế hoạch học lớp võ cổ truyền; trang bị, hỗ trợ phát huy bài chòi cổ dân gian, hỗ trợ dụng cụ trang thiết bị, loại hình hò bá trạo) và có kế hoạch hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động văn hóa; Sở Giáo dục – Đào tạo cần tổ chức chương trình dạy tiếng Anh; hoặc đưa một số trung tâm tiếng Anh về dạy trên địa bàn để phục vụ du lịch và du khách; Sở Du lịch kết nối, hỗ trợ công tác giớithiệu, quảng bá du lịch cộng đồng, tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nhận thức và nghiệp vụ du lịch cho người dân, liên kết với các doanh nghiệp để quảng bá và khai thác; UBND TP Quy Nhơn phối hợp với các ngành liên quan hỗ trợ xã trong công tác xây dựng hạ tầng, cảnh quan môi trường, xây dựng khung chính sách hỗ trợ mô hình quản lý du lịch cộng đồng…
